19. yu¨zyıl bir taraftan du¨şu¨şu¨n/çöku¨şu¨n kaçınılmaz su¨reçlerinin yaşandığı, bir taraftan da yeniden yu¨kselişe geçmeye yönelik hâl çarelerinin arandığı ve bu yöndeki arayışların zirve noktasına ulaştığı bir dönemdir. İslam du¨nyasındaki çağdaşlık olgusunun genellikle 19. yu¨zyılın başıyla tarihlendirilmesi bu sebepledir.

Bu kitaptaki yazılarda da aynı tarihlendirme esas alınacak ve söz konusu yu¨zyılın başlarından gu¨nu¨mu¨ze kadar geçen zaman içerisinde İslam du¨nyasındaki dinî du¨şu¨nce akımlarının serencamı ortaya konulmaya çalışılacaktır. İslam du¨nyasının son iki yu¨zyıllık tarihsel tecru¨besinde ortaya çıkan dini du¨şu¨nce akımları tu¨m çeşitliliğine rağmen ağırlıklı olarak ıslah ve tecdide atıfta bulunduğu için bu kitaptaki birçok yazıda da “ıslah/tecdit” kavramı bir bakıma eksen olacak, dahası bu kavram pergelin sabit ayağı gibi kullanılacaktır.